Prijsdrukkend effect verwacht na uitbreiding TenneT

TenneT_logoDe capaciteit tussen Duitsland en Nederland wordt door TenneT verder uitgebreid. Dit zal tot effect hebben dat de lagere prijsniveau’s in Duitsland meer naar Nederland zullen worden overgebracht. In 2012 werd reeds de capaciteit met 300 MW vergroot, per 2016 wordt weer aanvullende capaciteit opgeleverd.

Mel Kroon, CEO van TenneT: “Wij hebben de afgelopen jaren met interconnectoren met Duitsland, NorNed, Britned en uitbreiding van de capaciteit op de grens met België grote stappen gezet om prijsverschillen tussen de markten te minimaliseren. En dat is ook goed gelukt. In 2011 was de stroomprijs op de Nederlandse markt meer dan 90 procent van de tijd gelijk aan die in Duitsland.
De enorme, fluctuerende hoeveelheid gesubsidieerde Duitse stroom die tegenwoordig op de markt wordt gezet, heeft de zaken drastisch veranderd. De capaciteit van onze huidige acht buitenlandverbindingen is niet meer voldoende. En dat terwijl wij in vergelijking met andere Europese landen al een veel grotere interconnectiecapaciteit hebben.

De huidige situatie is eigenlijk een vreemde: de energienetten zijn door koppeling internationaal, de stroomhandelsmarkt is internationaal, maar energiebeleid niet; dat is nationaal.

In feite importeren wij hier in Nederland het Duitse nationale energiebeleid. En dat heeft dus een grote impact. Nu is de stroomprijs in Nederland nog maar minder dan 30 procent van de tijd gelijk aan de Duitse marktprijs.”

En met die opmerking slaat de heer Kroon de spijker op z’n kop; in feite importeren wij hier in Nederland het Duitse nationale energiebeleid. En het ziet er naar uit dat deze, net als de Duitse economie, bijzonder stabiel is.

Goed voor consument, maar bijzonder lastig voor de energie producerende bedrijven in Nederland die moeten concurreren tegen een ander nationaal beleid. En dat beleid in Nederland is zo stabiel als het weer, totaal niet dus.

Voor Duitsland totaal 2.500 MW stilstaande reserves

TenneT heeft voor de Duitse markt bijna 2.000 MW aan zogenoemde stilstaande capaciteit gereserveerd voor de wintermaanden. In aanvulling op de bestaande Oostenrijkse stilstaande reserves heeft TenneT nu nog eens ruim 1.000 MW aan extra capaciteit in Zuid-Duitsland  beschikbaar om optimaal voorbereid te zijn op de komende winter.

Bij de extra capaciteit in Oostenrijk gaat het om vijf conventionele gas- en oliecentrales die TenneT eerder (winter van 2011/2012) inzette. Voor de komende wintermaanden komen daar nu twee gascentrales bij, namelijk Staudinger 4 bij Frankfurt en Irsching 3 in de buurt van Ingolstadt. In geheel Duitsland kunnen de beheerders van de hoogspanningsnetten nu teruggrijpen op een totale reserve van 2.500 MW om kritische netsituaties deze winter te voorkomen.

Beperking elektriciteitsproductie in Zeeland en Brabant

Transmissienetbeheerder Tennet heeft in de regio’s Zeeland en Brabant de afgelopen week op meerdere dagen de productie van elektriciteit aan banden gelegd, om de veiligheid op het stroomnet te kunnen garanderen. Dat blijkt uit de data van de landelijk netbeheerder. Tennet-woordvoerder Jelle Wils legt deze donderdag aan Energeia uit dat de marktingrepen nodig zijn gebleken wegens het faillissement van de Zeeuwse aluminiumfabriek Zalco. “Dat was een hele forse stroomafnemer in de regio. Door het faillissement moeten wij als netbeheerder heel scherp aan de wind zeilen.”

Marktrestricties

In praktijk betekent dit dat Tennet verscheidende malen zogeheten marktrestricties heeft moeten opgeleggen aan stroomproducenten in de regio Zeeland en Brabant. Zo kon worden gegaranderd dat er niet onbehapbaar veel stroom op het net zou komen, nu Zalco niet meer klaar staat om flink wat uit het netwerk te ‘zuigen’. Omdat Zeeland sowieso al een exporterende provincie is (er wordt dus meer elektriciteit gemaakt dan verbruikt) brengt dit Tennet in een lastig parket, omdat over de kabels die er nu liggen veel meer stroom afgevoerd moet worden.

 

Wils legt uit dat de netbeheerder in het geval van een marktrestrictie aan producenten meldt wat de maximale transportcapaciteit is die tot hun beschikking staat. Voor de producenten vertaalt zich dat in een lagere gezamenlijke productie van elektriciteit. “We werken in dit gebied aan de Zuid-West 380 kV-verbinding, maar door het faillissement van Zalco is er een flinke hap uit de afname weg. Wij hebben bepaalde hulpmiddelen om daarom in te kunnen spelen.” Dat Tennet een beperkte stroominvoeding (en dus productie) toestaat is volgens Wils “een bijzondere situatie” te noemen.

 

Het lot van de stroomslurpende aluminiumfabriek is nog onzeker. De curator van Zalco verwacht na de jaarwisseling zicht te hebben op eventuele overnamekandidaten. Tennet wacht dit met interesse af, aldus Wils, en wil nog niet speculeren over de gevolgen voor transportcapaciteit en stroomproductie als Zalco niet gered wordt.

In maart ’12 intraday-markt op Nederlands-Noordse grens

APX-ENDEX, Nord Pool Spot, Statnett and TenneT kondigen een grensoverschrijdende intraday-markt aan op de Nederlands-Noorse grens vanaf 14 maart 2012, afhankelijk van succesvolle tests van deze oplossing. Dat betekent dat het vanaf die dag mogelijk wordt te handelen in elektriciteit op de dag zelf tussen de Nederlands-Belgische en Scandinavische markt.

In februari 2011 lanceerden APX-ENDEX, Belpex, Elia and TenneT een geïntegreerde grensoverschrijdende intraday markt tussen België en Nederland, gebruikmakend van het Elbas platform van Nord Pool Spot. Deze intraday marktkoppeling leidt tot efficiënter gebruik van de interconnectiecapaciteit tussen beide landen en heeft geleid tot een significante toename van de verhandelde handelsvolumes op de intraday-markt in Nederland.

De integratie van de NorNed kabel tussen Noorwegen en Nederland, die de Nederlands-Belgische en Scandinavische intraday-markt aan elkaar koppelt, zal ertoe leiden dat deze markten worden gekoppeld tot één grensoverschrijdende intraday-markt.

De ontwikkeling van intraday markten heeft een hoge prioriteit vanwege de toename van duurzame energiebronnen, die de vraag naar handel kort voor de tijd van levering vergroot. Geïntegreerde regionale en interregionale markten, die op eenvoudige wijze toegang bieden tot vraag en aanbod in andere landen, zijn cruciaal om te zorgen voor voldoende beschikbaarheid op de markt en een belangrijke mijlpaal in de integratie van de Europese intraday-elektriciteitsmarkt.

Energiegebruik neemt iets af

De groei van het elektriciteitsverbruik in 2011 neemt af. Dat blijkt uit de maandelijkse verbruikscijfers van elektriciteitstransporteur TenneT. Het verbruik in Nederland was in juli 104.794 gigawattuur (GWh), iets lager dan de twee maanden ervoor.

TenneT publiceert naast verbruikscijfers ook maandelijkse cijfers over import en export. Deze cijfers tonen in zijn geheel een onveranderd beeld. Wel heeft het moratorium op de Duitse kerncentrales een merkbaar effect gehad op de totale internationale handel in elektriciteit. In maart werden 8 kerncentrales in Duitsland uit bedrijf genomen, met een capaciteit van in totaal 8 gigawatt. Om aan de energievoorziening te kunnen voldoen, heeft Duitsland uit alle omringende landen de afgelopen maanden meer geïmporteerd. Overigens waren er ook de afgelopen maanden nog steeds momenten waarop Duitsland elektriciteit exporteerde naar omringende landen.

Mel Kroon: “Het uitfaseren van de kerncentrales in Duitsland heeft een duidelijk effect gehad op de Europese elektriciteitsvoorziening. Vanaf maart is Nederland meer gaan exporteren naar Duitsland. In dezelfde periode werd ook de verbinding met het Verenigd Koninkrijk (BritNed) in gebruik genomen, waarmee de interconnectiecapaciteit verder is vergroot. Deze ontwikkelingen laten zien dat het Europese hoogspanningsnetwerk steeds meer met elkaar verbonden is en dat Nederland meer en meer zichtbaar wordt als een powerhub in Noordwest Europa. Dit is goed voor de leveringszekerheid van elektriciteit en tevens ontstaat een level playing field voor consument en industrie”.