Onderhandelingen RWE en Gazprom stukgelopen

RWE and Gazprom hebben een punt gezet achter hun onderhandelingen over een joint venture. De Duitse en Russische energiereuzen onderzochten de mogelijkheid om samen elektriciteitscentrales in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland te bouwen en exploiteren, maar kwamen niet tot een overeenkomst die tot wederzijdse tevredenheid stemde. Dat laat RWE deze donderdag 22 december weten.

In juli maakten Gazprom en RWE bekend dat er onderhandeld werd. Volgens Jürgen Grossmann, CEO van RWE, waren de gesprekken “constructief”, maar werden de partijen het toch niet eens over een “samenwerkingsverband dat voor beide partijen houdbaar zou zijn”.

Gazprom ziet de bouw van meer gasgestookte centrales in Europa als een mogelijkheid om een positie te verwerven in de elektriciteitssector een van Europa. Gazprom hoopt te profiteren van het besluit van Duitsland om kerncentrales te sluiten, maar zoekt daarvoor wel de samenwerking met Europese partners. Daarvoor tekende het in mei ook al een overeenkomst met het Deense Dong om samen de bouw van meer gascentrales in Europa te bevorderen.

GDF SUEZ heeft voor levering in Europa reeds enkele contracten lopen.

RWE klopt voor geld aan bij Gazprom

Nog niet zo lang geleden hielden beleggers ernstig rekening met een faillissement van Gazprom. Nu klopt de aangeslagen Europese energietop juist bij het Russische staatsbedrijf aan voor hulp.

Topman Jürgen Grossmann van het Duitse energieconcern RWE leert in rap tempo de keerzijde kennen van zijn ambitieuze expansiestrategie, die twee jaar geleden culmineerde in de miljardenkoop van Essent.

 

Afgelopen vrijdag sprak Grossman in Parijs met zijn evenknie van Gazprom, Alexei Miller. Om gasleveranties te bespreken, volgens RWE. Maar de Russen gebruiken een ruimere formulering om de gesprekken te duiden. Zij geven aan dat er gesproken is over ‘huidige en toekomstige samenwerking’ tussen beiden.

 

Onbeperkt de tijd om geld te vinden

 

Een woordvoerster van het Russische bedrijf laat weten dit ‘nog niet’ nader te kunnen concretiseren. Het Duitse weekblad Der Spiegel wel, want het wist te melden dat Grossman de Russen zou hebben gepolst of zij bereid zijn om een aandelenbelang te nemen in RWE. Een voorheen bijna ondenkbare constructie voor de ooit zo stabiele Europese energiegrootmacht RWE, maar inmiddels een die het serieus moet overwegen.

 

Want de Duitsers hebben veel geld nodig en niet onbeperkt de tijd om het te vinden. Volgens zakenbank Goldman Sachs moet RWE, naast een al aangekondigd desinvesteringsprogramma van € 8 mrd ook voor € 5 mrd nieuwe aandelen uitgeven om aan het eigen doel voor de verhouding van schuld ten opzichte van operationeel resultaat (ebitda) te blijven voldoen. Topman Grossman zal begin augustus een financieel plan presenteren aan zijn raad van commissarissen.

 

Stekker uit kerncentrale nadelig voor RWE

 

Mocht Gazprom daadwerkelijk bijspringen en € 5 mrd betalen, dan krijgt het bij de huidige beurswaarde van RWE een belang van ongeveer 20% in het Duitse bedrijf. Dat zou een krachtig signaal zijn dat de machtsverhoudingen in de Europese energiesector drastisch zijn veranderd. Tot voor kort was het juist Gazprom dat gold als zwakke broeder. In 2008 had het bedrijf, waarin het Duitse EON een strategisch belang hield van bijna 5%, moeite overeind te blijven.

 

Maar de Noordwest-Europese energietop overat zich aan overnames, zoals die van Essent door RWE en Nuon door het Zweedse Vattenfall. Hun problemen worden nog eens verergerd door het Duitse besluit om op termijn de stekker te trekken uit de kerncentrales in het land. Dat pakt vooral nadelig uit voor RWE. Het bedrijf betaalt de komende jaren een nucleaire belasting van € 500 mln per jaar. In 2022 moeten vervolgens alle kerncentrales in het land, RWE heeft er vijf, gesloten zijn.

 

Gas schoner dan kolen

 

Bedrijven als EON, Vattenfall en vooral RWE verliezen daarmee een belangrijk deel van hun stroomopwekking. Dat moeten zij compenseren met duurdere alternatieven. Dat komt extra slecht uit, nu de kolencentrales van RWE ook al met een tanende winstgevendheid geconfronteerd worden. Deze centrales stoten namelijk veel broeikasgassen uit, waarvoor vanaf 2013 speciale rechten moeten worden aangeschaft. Gas staat als schoner alternatief daarom meer en meer in de belangstelling.

 

Gas is veel schoner dan kolen dus een flirt van RWE met Gazprom, de grootste gasproducent ter wereld, laat zich dan ook eenvoudig verklaren.

 

De eerste tekenen dat de machtsverhoudingen verschuiven worden nu duidelijk. Eind vorig jaar zag EON zich al gedwongen om zijn belang in Gazprom af te stoten voor euro 4,5 mrd. De Duitsers hadden, net als RWE nu, geld nodig om de schulden terug te dringen.

 

Via de achterdeur

 

Als de Russen straks inderdaad mede-eigenaar worden van RWE, komt een stiekeme wens van voormalig Essent-topman Michiel Boersma alsnog uit. Volgens ingewijden heeft Boersma destijds aan Gazprom gedacht toen hij een nieuwe eigenaar voor zijn bedrijf zocht.

 

De Russen stonden er toen financieel echter veel minder voor en konden niet zo ver gaan als de euro 7,1 mrd van RWE.

 

Bovendien voelde Boersma aan dat de komst van de Russen wel eens op veel weerstand zou kunnen stuiten in Nederland, dat toch al moest wennen aan een verkoop van ‘s lands energiebedrijven aan het buitenland. Maar met een belang in Essent-eigenaar RWE komen de Russen op subtiele wijze alsnog in Nederland via de achterdeur binnen.

Stap vooruit voor kolencentrales Electrabel, RWE en E.On

Een kort, ingetogen persbericht van energiebedrijf EON. Dat was gisteren de enige pr-activiteit van de drie elektriciteitsmaatschappijen die in Nederland kolencentrales bouwen, nadat ze bij het Europese Hof van Justitie een klinkende zege hadden behaald.

Het Hof zegt dat de milieuvergunningen voor de centrales niet ten onrechte zijn verstrekt. Sterker nog: het is niet aan de Nederlandse rechter, maar aan de politiek om over afzonderlijke vergunningen te beslissen. Daarmee lijken de milieuvergunningen definitief, aangezien de regeringspartijen en gedoogpartner PVV voor de komst van de kolencentrales zijn. Wel moet de Raad van State nog definitief uitspraak doen. De Raad had om advies gevraagd bij het Hof en volgt dat advies normaal gesproken op.

‘Natuurlijk zijn we positief, maar we gaan niet staan juichen’, zegt een woordvoerder van EON. Het bedrijf wil eerst de uitspraak van de Raad van State afwachten, die later dit jaar wordt verwacht.

Beschermd duingebied

 

De elektriciteitsmaatschappijen zijn ook terughoudend omdat er ook nog bezwaarprocedures lopen tegen de afgegeven natuurvergunningen. Waar de milieuvergunningen gaan over de uitstoot van giftige stoffen, gaan de natuurvergunningen over de effecten daarvan op beschermde natuurgebieden.

 

De bouw van de drie kolencentrales is al begonnen, in alle drie de gevallen naast natuurgebieden. EON en Electrabel bouwen op de Maasvlakte vlak bij een beschermd duingebied. RWE bouwt een centrale in het Groningse Eemshaven aan de rand van de Waddenzee. De rook uit de schoorsteen kan de natuur en het leven in duingebieden op de Waddeneilanden treffen.

 

‘Zeer teleurgesteld’

 

Greenpeace, dat de afgelopen maanden enkele klinkende overwinningen claimde in de strijd tegen de kolencentrales, hield zich gisteren meer dan gebruikelijk op de vlakte. Een woordvoerder bevestigde ‘zeer teleurgesteld’ te zijn in de uitspraak van het Hof. De milieuorganisatie zet haar zinnen nu op de procedures tegen de natuurvergunningen. ‘Daarbij zijn we nog steeds kansrijk. We hebben nog steeds hoop dat we die zaken gaan binnenhalen.’

 

Onlangs boekten EON en Electrabel wel vooruitgang bij het definitief verkrijgen van de natuurvergunningen. De Raad van State stelde de energiebedrijven op een groot aantal punten in het gelijk.

 

Aparte zitting

 

Toch claimden de milieuorganisaties ook de overwinning, omdat Zuid-Holland niet duidelijk genoeg is geweest over de gevolgen van de uitstoot van onder meer stikstof en zwavel voor het beschermde duingebied. De provincie moet een deel van haar huiswerk opnieuw doen. Dat betekent dat het tijdrovende vergunningentraject opnieuw moet worden doorlopen. Bovendien blijft het risico bestaan dat de Raad van State de natuurvergunningen in zijn geheel nietig verklaart.

 

De bezwaarprocedure tegen de RWE-centrale is in april op een aparte zitting behandeld. Ook in deze zaak kan vertraging optreden en kan de vergunning sneuvelen. De Raad van State doet binnen enkele maanden uitspraak.

 

50% winstdaling Essent

De Nederlandse activiteiten van Essent-eigenaar RWE hebben een moeilijke start van het jaar achter de rug. Met een winstval van bijna 50% is de regio Nederland en België veruit het slechts presterende onderdeel van RWE, zo bleek gisteren uit de kwartaalcijfers van het Duitse energieconcern.

RWE heeft in Nederland in het eerste kwartaal fors minder gas verkocht. Vorig jaar profiteerde het concern nog van het extreem koude weer, dit jaar was er weer sprake van normale temperaturen. Bovendien verloor Essent een aantal zakelijke klanten aan andere aanbieders, waardoor de gasverkopen in totaal 19% onder die van vorig jaar lagen.

Naast de lagere afzet in Nederland heeft RWE tegelijkertijd last van de langlopende koopcontracten die het heeft afgesloten met gasleveranciers. De prijzen van die contracten liggen door hun verbinding met de hoge olieprijs fors boven de prijs die momenteel in de markt wordt betaald voor gas. RWE hoopt dat het nieuwe voorwaarden met zijn leveranciers kan afsluiten.

 

Consumentenmarkt

Op de consumentenmarkt deed Essent het in Nederland wel goed: het won het afgelopen kwartaal 28.000 klanten aan wie het gas levert, waardoor het totaal nu op 1,94 miljoen staat. Het aantal elektriciteitsklanten steeg met 23.000 tot 2,17 miljoen.

Daarmee toont het klantenbestand van Essent een florissanter beeld dan dat van branchegenoot Nuon. Vorige week bleek nog dat Nuon door de hevige concurrentie op de geliberaliseerde Nederlandse markt enkele duizenden klanten in het eerste kwartaal is kwijtgeraakt. In tegenstelling tot Essent heef Nuon geen prijsvechter in de Nederlandse markt gezet.

 

Winstval

RWE verwacht concernbreed een forse winstval dit jaar. Naast de dure gascontracten die het heeft afgesloten, mist het bedrijf ook inkomsten omdat in Duitsland een aantal kernreactoren stilligt. Ook bij Essent zal de winst dit jaar flink lager uitpakken.

Veel mis bij bouw kolencentrale RWE/Essent

Er gaat veel mis tijdens de bouw van de kolencentrale van RWE/Essent in de Eemshaven. Volgens FNV Bouw en FNV Bondgenoten worden arbeidsvoorwaarden structureel met voeten getreden, aldus de bonden donderdag.

Zij constateren dat bouwvakkers vaak lange dagen maken. ”We krijgen meldingen van twaalf tot zelfs zestien uur”, zegt Eric Baars van FNV Bouw. Bouwvakkers moeten soms lang achtereen ‘s nachts werken en worden onder druk gezet als ze het ergens niet mee eens zijn.

Bij de bouw van de centrale zijn 1500 tot tweeduizend bouwvakkers aan het werk. Zeventig procent komt uit het buitenland. Deze groep is doorgaans niet op de hoogte van de rechten en plichten, aldus Baars.

Door de taalbarrière is er ook een grotere kans op ongelukken waar RWE/Essent te weinig aan doet, zeggen de bonden.

Bedrijfsongevallen

De afgelopen jaren zijn bij de centrale vier bedrijfsongevallen geweest. In maart nog viel een Poolse bouwvakker van een steiger bijna twintig meter omlaag. Hij raakte zwaargewond.

Volgens de bonden is het veelzeggend dat RWE/Essent kort na het ongeluk voor duizend bouwvakkers een spoedcursus veiligheid belegde. Dat het beter kan, bewijst volgens de bonden de eveneens in aanbouw zijnde centrale van Nuon in de Eemshaven. Daar zijn minder problemen, aldus Baars.

Het steekt de bonden ook dat zij niet vrijelijk de bouwplaats mogen bezoeken om te praten met hun leden. ”We moeten ons twee maanden vooraf aanmelden. RWE/Essent houdt de controle en de regie. Een soort embedded vakbondswerk”, zegt Baars.

Reactie

RWE/Essent laat in een reactie weten ”zich niet te herkennen in de aantijgingen”. ”Wij hebben nog niet zo lang geleden zowel de FNV als PvdA-Kamerlid Tjeerd van Dekken op de bouwsite op bezoek gehad en hebben wij uitgebreid met hen gesproken.

Toen hebben wij ook aangeboden dat de FNV gewoon contact kan houden met de bouwleiding van RWE op de bouwsite. We zijn altijd bereid om met iedereen in gesprek te zijn en te blijven. De aantijging dat RWE dat niet zou zijn, is pertinent onwaar en grote onzin.”