Vijftien jaar geleden leken de havenbedrijven onder de paraplu van HES Beheer op de rand van de afgrond te staan. Al jarenlang werden er verliezen geleden bij de stuwadoors die mede voortkwamen uit het imperium van havenbaron Frans Swarttouw. Totdat een groep Rotterdamse investeerders onder leiding van de gebroeders Peterson en Willem Cordia een belang van 20% verwierven en schoon schip maakten.
Sindsdien boeken de afzonderlijke bedrijven waarvan HES Beheer geheel of gedeeltelijk eigenaar is al weer jarenlang mooie resultaten met de overslag van ouderwetse bulkproducten als kolen voor de energiecentrales, ertsen voor de staal- en aluminiumsmelterijen en agri voor de veevoedersector in heel Europa.
Toekomst ziet er goed uit
Vorige maand maakte HES Beheer bekend dat er weer euro 11 mln winst was geboekt in de eerste helft van dit jaar. Dat is een stijging van 11% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Over heel 2011 verwacht HES Beheer een winst van meer dan euro 22 mln.
Algemeen directeur Harmen Sliep, werkzaam voor HES Beheer sinds 1997, wil liever niet aan de magere jaren herinnerd worden. In een gesprek met Het Financieele Dagblad kijkt hij liever naar de toekomst. En die ziet er wat hem betreft bijzonder goed uit. ‘Het is prachtig om te bewijzen dat er nog altijd goed geld te verdienen valt met deze tak van sport.’
Overslag van kolen
Vooral de overslag van kolen is veelbelovend. Het afgelopen jaar stabiliseerde de handel in de zwarte brandstof, maar als de twee nieuwe kolencentrales van EON en Electrabel op de Maasvlakte vanaf 2013 operationeel zijn, zal EMO daar ongetwijfeld van gaan profiteren, vertelt Sliep. Naast de 20 miljoen ton kolen die het nu al jaarlijks verstouwt, zal er zo’n 4 miljoen ton extra bij komen.
Nog spannender wordt het effect van de zogeheten ‘Energiewende’ in Duitsland. In reactie op de kernramp in Japan in maart heeft de Bondsregering kernenergie afgezworen. In eerste instantie zijn al zeven kerncentrales gesloten. Hoe Duitsland het gat in de energievoorziening gaat invullen is nog niet duidelijk, maar het is te verwachten dat kolencentrales ten minste een deel zullen moeten opvangen. Aangezien Duitse kolenmijnen sinds de jaren negentig worden gesloten, zal de brandstof vooral geïmporteerd moeten worden via de Rotterdamse haven. ‘Dat zou aanzienlijk meer kolenstromen voor ons kunnen opleveren’, zegt Sliep.
Meer ruimte voor kolen
Nu al maken kolen de helft van het totale volume van de overslag door de bedrijven van HES Beheer uit. Dat aandeel zal naar verwachting flink oplopen. Een concrete inschatting durft Sliep echter niet te maken omdat hij twijfelt of het politieke besluit van Duitsland standhoudt. ‘De stap van Berlijn om van kernenergie af te stappen is nogal radicaal’, zegt hij. ‘Het is lastig om grote investeringen af te stemmen op politieke grilligheid, want het kan volgende maand weer anders zijn.’
Ondanks deze onzekerheid wordt bij de haventerreinen van EMO, EBS en OBA alvast meer ruimte vrijgemaakt voor kolen. Maar het zijn niet alleen steenkolen die Sliep optimistisch stemmen. Aan de Botlek wordt druk gewerkt aan de aanleg van torenhoge tanks met een opslagcapaciteit van in totaal 200.000 m3. Naast de traditionele droge bulk gaat HES Beheer zich met deze investering van euro 70 mln nu ook storten op de overslag van zogeheten ‘clean fuels’: natte bulk als eetbare oliën, ethanol, benzine, diesel en biodiesel. Eind dit jaar moeten de eerste schepen met 100.000 ton lading gelost kunnen worden.
Ondertussen zint HES Beheer al op een uitbreiding van de tankterminal om net als het dominante Vopak en de kleinere spelers als Odfjell, Argos, en VTTI in Rotterdam en Oiltanking in Amsterdam te profiteren van de verwachte groei. Als de vergunningen binnen zijn en klanten zich hebben verbonden, zal een deel van de haven gedempt worden om voor 2014 nog eens meer dan 350.000 m3 aan tankopslag te bouwen. Volgens Sliep zullen de tankterminals 10% tot 15% van de totale omzet van HES Beheer genereren. ‘De ladingstromen zien er allemaal heel goed uit.’
Droge en natte bulk Verschuiving
HES Beheer werd in 1908 opgericht door belangengroepen in de Rotterdamse haven: graanhandelaren, verwerkende industrie, reders, cargadoors en stuwadoors. Aanvankelijk werd aan agribulk het meest verdiend, maar kolen en industriële mineralen werden steeds belangrijker. Nu beslaat agri nog 10% van de omzet. Kolen zijn goed voor ruim 50%, de rest is mineralen. Dit jaar wordt natte bulk aan het palet toegevoegd.