Gastransportbedrijf Gasunie gaat in Duitsland naar de rechter om bezwaar te maken tegen een verlaging van zijn tarieven. Door de tariefsverlaging, in 2008 opgelegd door het Bundesnetzagentur, maakt Gasunie minder winst. Hierdoor moest het concern vorig jaar euro 570 mln afboeken op zijn Duitse transportnet.
Eenzelfde soort conflict speelt in Nederland bij Tennet, de beheerder van het Nederlandse hoogspanningsnet. Tennet ligt met de Nederlandse toezichthouder NMa overhoop over de tarieven en moet daardoor euro 100 mln tot euro 200 mln afboeken.
Ongunstige tarieven
De afboekingen van Gasunie en Tennet, beide voor 100% in handen van de Nederlandse Staat, raken de schatkist voor enkele tientallen miljoenen euro’s. Door de lagere transporttarieven kunnen de netwerkbedrijven de komende jaren minder winst uitkeren aan hun enige aandeelhouder. Bedrijven en consumenten die gas en stroom afnemen, profiteren juist.
De afboeking van Gasunie is wrang, want de ongunstige tarieven werden enkele maanden na de aankoop van de Duitse activiteiten ingevoerd. In 2008 kocht Gasunie het Noord-Duitse net met meer dan 3500 kilometer aan gasleidingen van Shell en Exxon voor circa euro 2 mrd. De overname paste in het beleid van de Nederlandse regering om de gasrotonde van Noordwest-Europa te worden. Nederland wil via de doorvoer van gas een rol blijven spelen op de gasmarkt als de grote Nederlandse voorraden zijn uitgeput.
Kern van het conflict in Duitsland is de manier waarop het Bundesnetzagentur de bestaande netten waardeert. Sinds 2008 geeft de toezichthouder zelf een waarde aan de netten op basis van geschatte en gemaximeerde kosten. Voor hoeveel de netten in de boeken staan, speelt geen rol meer. Voorheen vielen de Duitse netwerkbedrijven die gas onder hoge druk vervoeren buiten de regulering.
Gasunie gaat nu bij het hoogste rechtscollege (Oberlandesgericht) in de deelstaat Düsseldorf in beroep tegen de rekenmethode van het Bundesnetzagentur. In het bijzonder tegen de prijsindices die de toezichthouder heeft gebruikt om kosten uit het verleden naar een huidig prijsniveau om te rekenen.
Rendementen
In een aparte procedure maakt Gasunie bezwaar tegen het maximale rendement van 7,56% dat het maken mag op de bestaande netten. ‘Doordat slechts een deel van de kosten geaccepteerd wordt als relevant, en door de toepassing van efficiencykortingen en andere beperkingen is dit rendement in de praktijk bij lange na niet te halen’, zegt een woordvoerder van Gasunie.
In een apart conflict met de toezichthouder over de rendementen op nieuwe investeringen, zegt Gasunie vooruitgang te boeken. Na gesprekken met onder meer de Duitse overheid is recent een wetswijziging ingevoerd. Hierdoor zijn de verwachte rendementen op nieuwe investeringen gestegen van 2% naar 5%.
‘Een stap vooruit, maar nog niet genoeg’, zegt de woordvoerder. Gasunie ziet daarom nog steeds af van investeringen in Duitsland. Het bedrijf heeft euro 2 mrd aan investeringen in de pijplijn. Twee derde daarvan moet in Duitsland plaatsvinden.
De woordvoerder zegt dat het opschorten van investeringen niet in strijd is met de investeringsplicht die het heeft. ‘Die investeringsplicht is in de wet beperkt door de eis dat de investeringen op een economisch verantwoorde manier uit te voeren zijn.’